Thần thoại Ba Na – Nguồn gốc của vạn vật và con người
Thần thoại Ba Na là câu chuyện khái quát lại nguồn gốc ra đời của vạn vật và con người với nhiều biến cố lớn xảy ra làm thay đổi thế gian.
Truyện thần thoại Ba Na
Lúc mới có trời đất, thì chỉ có hai vị thần nam nữ tạo hóa tức là Cơ-Dơi và Con-Két với một thần Sét là Bốc-Gờ-lai. Ba vị thần ấy xây dựng vũ trụ, lập ra trời đất, mặt trời, mặt trăng, sao, sông, núi, v.v…, lại sáng tạo một thế giới của thần, thế giới của người cùng với muôn loài. Trong số những thần đó có nữ thần Lúa, thần Núi, thần Sông, thần Chiến Tranh và hai anh em lực sĩ anh hùng là Gi-ong và Gi-ơ.
Con người khi mới được sáng tạo thì sống mãi mãi. Rủi có chết, thì chỉ cần mang đến chôn ở gốc cây Long blô là sẽ sống và trẻ lại. Do đó mà trên mặt đất, nhân loại ngày một đông, đến nỗi cho kỳ đà không đi chơi được vì sợ người giẫm phải đuôi. Nó bèn tìm cách lừa mọi người chôn xác chết ở gốc cây Long khung. Từ đó, con người chết là chết luôn.
Tiếp đến có một trận lụt lớn xảy ra. Số là có một con Quạ có chuyện xích mích với một con Cua, hai bên đánh nhau rất dữ dội. Nhằm lúc Cua vô ý, Quạ đớp xuống mổ vào lưng Cua một cái rất mạnh, cho nên ngày nay vẫn còn dấu vết ở trên vỏ. Cua tức giận, dâng nước lên tận trời để đánh nhau với Quạ. Vì thế mà tất cả mọi vật đều chết hết. May sao có hai anh em chui được vào trong một cái trống khổng lồ. Họ lại mang theo mỗi giống vật được một đôi và một ít hạt giống. Khi có tiếng gà gáy, họ biết là nước đã rút, bèn chui ra, tiếp tục tổ chức cuộc sống. Số hạt giống đưa theo ăn hết kiệt, may nhờ có con Kiến đen mang đến cho họ một hạt lúa giống của thần. Họ đem gieo và chỉ ngày hôm sau, đồng điền đầy lúa bát ngát, mỗi hạt có thể nấu đầy nồi và ăn no một bữa.

Có thể đọc thêm câu chuyện “Hạt lúa thần” để hiểu rõ hơn về trận lụt này ⇒ TẠI ĐÂY! (Một vài tình tiết trong truyện có thể khác nhau một chút do cách kể của mỗi người)
Ngày ấy, dân cư rất sung sướng vì làm việc được nhẹ nhàng mà đời sống no đủ. Lúa đến kỳ chín thì tự nhiên theo dây bò về nhà; khoai không phải tìm bới vì mọc trồi lên khỏi mặt đất; mía không phải nhai vì đó là một thứ ống đựng nước ngọt. Nhưng vì có Xơ Krốc không muốn cho loài người vì dễ có cái ăn mà sinh ra lười nhác, nên lúc lúa về, bà ta cầm chổi đánh đuổi chúng ra ruộng; gạo mỗi hạt nấu được một nồi thì bà ta đổ chung cả vào nấu một lần cho nó không nở ra như trước; khoai thì vùi xuống đất bắt phải đào phải bới; mía thì đem nhét bông vào bắt phải nhai bỏ bã, v.v… Từ đó, loài người phải sống một cuộc sống chật vật, khó khăn hơn rất nhiều.
Lại nói chuyện hai anh em ở trong trống chui ra đành phải lấy nhau vì chỉ có mình họ là sống sót. Họ đẻ được mười tám người con: mười một gái và bảy trai.
Khi con cháu ông bà Trống đã đông đảo, họ bèn cùng nhau dựng một cái chòi cao lớn, nóc chạm đến tầng mây đen. Người con cả xem xét mọi việc. Khi sườn nhà dựng xong, ông ta ngồi trên nóc sai các em mỗi người một công việc. Nhưng từ đo, tiếng nói vang động, cả bọn đều không hiểu được tiếng của nhau nữa. Khi người anh cả bảo người này đưa mây thì họ lại đem mèn, bảo người kia đưa tranh thì họ lại đem lạt, v.v… Ông ta tức mình, la mắng om sòm, cả bọn ở dưới nhăn răng cười vì mỗi người đã nói một khác. Bị anh đánh đập, bọn họ chạy tán loạn mỗi người ngột ngả; kẻ nói tiếng Ba Na thì đến ở xứ Ba Na, những người nói tiếng khác là tổ tiên của các vùng Gia Rai, Xơ Đăng, Êđê, v.v… Người con cả ở lại với cha mẹ, là tổ tiên của người Việt ngày nay.
Truyện thần thoại Ba Na
Phỏng theo Nguyễn Đổng Chi
Kho tàng truyện thần thoại Việt Nam
Truyện thần thoại là một trong những thể loại văn học dân gian được rất nhiều người yêu thích, nhất là các em nhỏ. Truyện thường kể về nguồn gốc sự vật, hoặc đời sống của các vị thần có nhiều phép lạ. Họ có khả năng làm nên những công việc kỳ vĩ, lớn lao cho nhân loại. Qua đó có ý giải thích một số hiện tượng tự nhiên cũng như khát vọng chinh phục tự nhiên của cha ông ta thuở trước.
Hãy cùng khám phá thế giới của các vị thần thông qua những câu chuyện thần thoại Việt Nam hấp dẫn tại Thế giới văn học!